رسول مکرم اسلام ص در حدیثی جامع و طولانی پیرامون حالات افراد در روز قیامت می‌فرمایند:

فردی را میآورند که مالی را از راه حرام تحصیل کرده و در راه حرام مصرف نموده است؛دستور صادر میشود‌:

او را به آتش ببرید.

فرد دیگری را میآورند که مال را از راه حلال به دست آورده ولی در حرام صرف کرده است؛ دستور صادر میشود:

او را نیز به آتش ببرید.

فرد دیگری را میاورند که مال را از حرام به دست آورده ولی در حلال خرج کرده است؛دستور صادر می شود:

او را هم در آتش عذاب وارد کنید

این ۳ نفر خلاف دستور خداوند انجام داده‌اند:

یکی در هزینه و یکی در تحصیل مال و دیگری در هر دو؛ که هر سه طبق صلاحدید خداوند مستحق عذاب هستند.

اما فرد چهارم کسی است که از حلال بدست آورده و در حلال هم خرج نموده است.

به او هم میگویند‌: بایست؛ برای درآمد حلال و مصرف حلال هم "حساب" است.

لذا از او سوالاتی میکنند‌، ازجمله:

۱_ تو مال را از طریق حلال بدست آوردی،امّا آیا در تحصیل آن، امور دیگران را فراموش کردی؟

۲_آيا از عبادتهايت غفلت كردي؟

۳_آیا نمازت را که باید اوّل وقت میخواندی، خواندی یا به تأخیر انداختی؟

۴_آیا رکوع و سجده ات را به خاطر مال حلال، کوتاه کردی؟

۵_آیا وضوی کامل و با دقّت گرفتی؟

عرض میکند: پروردگارا !

من هم از طریق حلال مالم را بدست آورده‌ام، هم در مسیر حلال صرف کردم و درهیچ کدام از واجبات کوتاهی ننمودم

دوباره سؤال می‌شود:

آیا با مال، ثروت،  لباس، مرکب و... بر دیگران فخر و مباهات کردی؟

عرض می‌کند: خداوندا! خیر

من فخری و مباهاتی نکردم و دل کسی را نیز نشکستم.

سؤال می‌شود: آیا به وضع افراد مسکین و مستمند که موظّف به رسیدگی بودی، رسیدگی کردی؟

عرض می‌کند: من همه‌ی حقوق واجب و  مستحب (اعم از خمس و زکات )را ادا نمودم.

فقرا را می آورند و معلوم می‌شود که راست می‌گوید.

باز می‌گویند: بایست.

همه‌ی این امور درست است، یعنی از حلال به دست آوردی، در مسیر حرام صرف ننمودی، و در واجباتت کوتاهی نکردی، به کسی فخر نفروختی و دل او را نرنجاندی و غیر از رسیدگی به حقوق واجب مستحبات را هم پرداختی، اما اینها حقوق دیگران بود.

بگو که حق خداوند را چه کردی؟

یعنی خدایی که این همه مال و نعمت به تو داد، آیا شکر یک نعمت از نعمتهای بیشمار او را ، بجای آوردی؟!

از این که سلامت داشتی میتوانستی  غذا بخوری، آب بیاشامی  و از سایر منافع و نعمتها لذّت ببری، آیا شکر یکی از این نعمتها را به جای آوردی...؟!

درمحضرامیرالمومنين ع،ج۵، ص،۵۸۹

از آثار حاج آقا حاتم پوری