قاسـم مـلا         

می دانیم که؛پاییز از نظر ستاره شناختی بین دو نقطهٔ اعتدال پاییزی و انقلاب زمستانی است مهر از روی مهر با اعتدال و  با کوتاه شدن روز و طولانی تر شدن شب نویدِ آمدنِ زمستان را می دهد.

اسم پاییز در فرهنگ لغت به معنای پایریز می باشد یعنی زمانی که برگ درختان به زیر پا میریزد و در زمان قدیم پایریز نام گرفته و کم کم در طول مدت زمان به شکل امروزی پاییز تغییر نام داده. روز اعتدال پاییزی را در ایران از دیرباز جشن می گرفته اند. این جشن که در روز مهر از ماه مهر برگزار می شود جشن مهرگان نام دارد.

بعضی به آهنگ گوش نواز و رقص دل انگیز برگ ها در پاییز توجه ندارند از این رو بیشتر مرگ برگ ها را بهانه ی غم انگیزبودنِ این فصل می دانند  ولی در ایران باستان ، جشن مهرگان پس از نوروز دارای اهمیت ویژه‌ای بوده،دلیل آن این است که هر دو،آغاز فصل‌های سال را نوید می‌دادند.نوروز آغاز تابستان و مهرگان آغاز زمستان را به هر ماه می‌آوردند زیرا در آن زمان سال به دو فصل تقسیم شده بود،فصل اول ، تابستان بود که از جشن نوروز شروع می‌شد و هفت ماه ادامه داشت .جشن مهرگان که از روز مهر شروع می‌شد تا شش روز پس از آن ادامه می‌یافت و جشن شادی بر پا می‌شد . انگیزه‌ای که به پیدایش جشن مهرگان در تاریخ ایران نسبت می‌دهند پیروزی ایرانیان بر ضحاک ستمگر ، به رهبری کاوه آهنگر است که او را در بند آوردند و فریدون را به عنوان رهبر خود برگزیدند . این جشن در روز ۱۰ مهر ، روزی که نام روز و ماه یکی بود جشن گرفته می‌شد.

از مدرسه می گفتیم و خاطرات آن روز:

ماه مهر بوی خوش دل انگیز مدرسه را یاد آور می شودچه کسی است که خاطره ی اولین روز رفتن به مدرسه را از یاد برده باشد؟ من هم مثل شما خاطراتی دارم که یادش در وجودم ایجاد شعف می کند گویی مهربانی را در کلاسِ بی دغدغه ی ما تقسیم کرده بودند همه به هم مهربان بودیم و نگاه ها معصومانه بود گریه ها و خنده ها،اخم ها و لبخندها زود می آمدند و زود هم می رفتند.می خواهم شما را به بهمن آباد ببرم جایی که مدرسه نداشت و یکی از خانه ها ی خدا بیامرز حاج موسی کربلایی عباس (جنب خانه ی رمضان تقی) را به عنوان کلاس در نظر گرفته بودند اولین سپاهی دانشی که  به دانش آموزان پسر و دختر بهمن آباد درس می داد شخصی بود به نام  آقای جلالی که با دو چرخه از مزینان می آمد، مبصر کلاس نیز اصغر کربلایی محمد علی بود.من در آن زمان به لحاظ قانونی نبودن سن و سالم مستمع آزاد بودم و تکلیف نداشتم. چندی بعد مدرسه ی بالا آماده شد و تا حدودی نقل و انتقال وسائل مدرسه مشارکت کودکانه ای داشتم،اما طولی نکشید که مدرسه ی نوساز، به علت نداشتنِ معلمِ جایگزین، تعطیل شد،مدتی بعد که حدودش بخاطرم نیست برای خواندنِ درس (خوش بختانه سن و سالم قانونی شده بود)همراه با دوستان بهمن آبادی رهسپار سویز شدیم.از آن جا به بعد دوست یابی شکل جدیدتری به خود گرفت و دوستی من با رضا اشرفی پور عمیق تر شد مخصوصا" که هردو مبصر کلاس بودیم .

دوستی های آن زمان را از ماهِ مهر وام می گرفتیم و محبت را به یکدیگر ایثار می داشتیم شاید در آن دوره هرگز تصور نمی کردیم روزی برسد که واژه مهر کاربرد خودش را مثل حالا اینگونه ازدست بدهد و چرخ روزگار بر خلاف میل مان، بین ما جدایی افکند اینک که 52 پاییز را از سر واکرده ایم هر روز که می گذرد به مهر ورزی و محبت بیش از پیش احساس نیاز می کنیم پاییز فصل ریزش برگ هاست و نوید بخش آینده ای سر سبز و خرم،پاییز به تنهایی می تواند درسی باشد برای داشتن امید به آینده و دست رد به سینه ی یأس و نومیدی،چرا که بعد از خزان نوبت می رسد به  بها ر و طراوت و سر سبزی.

اکنون کتاب نوروزنامه  پیش رویم قرار دارد نیازی نمی بینم از این کتاب و جشن مهرگان چیزی بنویسم، مطلب به درازا کشید و موفق به آنچه می خواستم بگویم نشدم.در پایان و در آغاز سلام می کنم بر کسی که سلام را من و ما آموخت.

مهرتان مستدام.  

 روز مهر و ماه مهر و جشن فرخ مهرگان

                                     مهر افزا  ای نگار ماه چهر  مهـــــــربان

مهربانی کن به جشن مهرگان و روز مهر

                                        مهربانی به ،به روز مهر و جشن مهرگان